Nowy sposób rozliczania prosumentów wszedł w życie wraz z 1 kwietnia 2022 r. Tzw. net billing będzie obowiązywał wszystkich nowych właścicieli instalacji fotowoltaicznych. Klienci, którzy zdecydowali się na montaż fotowoltaiki do końca marca, wciąż będą rozliczali się z energii na starych zasadach, tzw. opustów. Wśród osób, które chcą wykorzystywać w swoich gospodarstwach domowych i firmach odnawialne źródła energii, wciąż pojawia się jedno pytanie — co to jest net billing i jak działa? W poniższym artykule postaramy się możliwie najdokładniej odpowiedzieć na te pytania. Poruszymy też jeden z najważniejszych tematów — czy net billing się opłaca?
Net billing — zasada działania
Każdy prosument, korzystający z nowego sposobu rozliczania, posiada własne konto prosumenta. Jest to depozyt, na który wpływają środki rozliczane w wyniku sprzedaży nadwyżek zgromadzonej energii. To z tego konta będą w pierwszej kolejności pobierane środki na odkup energii w razie zwiększonego zapotrzebowania. Konto depozytowe możemy więc w pewnym sensie przyrównać do wirtualnego magazynu energii, choć jest to nieco błędne porównanie. W końcu rozliczenie nie odbywa się w ramach jednostek energii, tak jak miało to miejsce w przypadku znanego do tej pory systemu opustów. Na koncie depozytowym będą gromadzone środki finansowe za sprzedaną energię i z tych środków energię będzie można odkupić.
No dobrze, ale jak w takim razie naliczane są stawki?
- Cena sprzedaży energii do sieci to średnia miesięczna stawka z Rynku Dnia Następnego, określana przez Towarową Giełdę Energii.
- Cena zakupu energii elektrycznej stanowi obowiązującą w danym roku taryfę za energię elektryczną, zależną od tego, na którego terenie operatora zamontowana została instalacja fotowoltaiczna.
Nadwyżki wyprodukowanej energii są przesyłane do sieci i tam rozliczane wg. stawki z RDN. Środki z rozliczenia trafiają na wspomniane już wcześniej konto prosumenta. W momencie tzw. niedoboru energii u prosumenta, czyli np. w nocy, gdy fotowoltaika nie pracuje lub zimą, gdy efektywny czas pracy jest krótszy, ze względu na krótszy czas nasłonecznienia, zakup potrzebnej energii będzie w pierwszej kolejności realizowany właśnie z konta depozytowego. Warto zauważyć tutaj fakt, że podczas zakupu energii prosument będzie ponosił również koszty przesyłu.
Zapamiętaj:
- Konto prosumenta – indywidualne konto depozytowe, służące do rozliczania oraz ewidencjonowania
energii elektrycznej przesłanej do sieci i energii pobranej. Depozyt rozliczany jest przez operatora energii, któremu podlega prosument, a samo rozliczanie środków może trwać 12 miesięcy od dnia przypisania ich do konta prosumenta. - Rynek Dnia Następnego (RDN) – handel energią odbywa się w tym przypadku na dzień przed następną dobą, w której następuje fizyczna dostawa energii elektrycznej. Ceny na tym rynku są referencyjne (bazowe) dla innych kontraktów zawieranych na hurtowym rynku energii w Polsce. Cena ta wykorzystywana jest do rozliczania sprzedaży nadwyżek wyprodukowanej energii przez prosumentów korzystających z net-billingu.
- Energia czynna – Jedna z pozycji na fakturze za energię elektryczną. Stanowi opłatę uzależnioną od ilości zużytej energii, wyrażaną w zł/kWh.
- Dystrybucja — opłata uzależniona od ilości energii pobranej z sieci, stanowiąca koszt jej przesyłu do kupującego. Wyrażana w zł/kWh uwzględnia także straty wynikające z samego przesyłu.
Net billing, a system opustów
Czym różni się net-billing od systemu opustów? Główna różnica dotyczy sposobu samego rozliczania. Do tej pory nadwyżki energii prosumenta były magazynowane u operatora, a zakup nie był uzależniony w żaden sposób od cen rynkowej energii. Odbywał się bowiem w proporcjach 1 kWh sprzedana do sieci = 0,7-0,8 kWh energia możliwa do odkupienia. Net billing wykorzystuje natomiast opisywane wcześniej przeliczanie ilości energii sprzedanej/kupionej wg odpowiednich stawek. Co ważne, właściciele instalacji fotowoltaicznych, korzystający z systemu opustów, mogą rozliczać się wg. tzw. starych zasad przez kolejne 15 lat. Mogą również, jeśli zechcą, już teraz przejść na net-billing, składając odpowiedni wniosek u swojego operatora. Należy jednak mieć na uwadze, że nie ma możliwości powrotu do rozliczania na zasadzie opustów. Osoby, które zastanawiają się nad rozbudową swoich instalacji, nie przejdą automatycznie na nowy sposób rozliczania, pod warunkiem, że moc instalacji fotowoltaicznej po rozbudowie, nie przekroczy 50 kW. Większe instalacje będą rozliczane już wg. zasad net-billingu. Należy pamiętać także, że każdą rozbudowę instalacji fotowoltaicznej trzeba zgłosić u operatora.
Czy net billing się opłaca?
Choć wiele osób obawia się negatywnych skutków nowego sposobu rozliczania fotowoltaiki, uspokajamy — fotowoltaika to nadal opłacalna inwestycja. Ceny energii elektrycznej wciąż rosną i każda niezależność energetyczna stanowi dużą oszczędność. Jeśli dodatkowo weźmiemy pod uwagę rosnące wymagania klas energetycznych w budownictwie jednorodzinnym, odnawialne źródła energii zdają się stanowić jedyne słuszne rozwiązanie.
Ceny samego gazu, czy oleju opałowego również rosną. W takim przypadku samowystarczalny energetycznie dom lub firma zwyczajnie przyczynia się do zmniejszenia miesięcznych wydatków za prąd. Osoby, które dodatkowo zdecydują się na przydomowy magazyn energii, zminimalizują również ilość przesyłanej do/od operatora energii, co będzie stanowiło kolejną oszczędność.
Decydując się na odnawialne źródła energii, musimy pamiętać również o jednej bardzo ważnej rzeczy. Fotowoltaika to nie tylko oszczędność. To także świadome dbanie o ekologię i dobro naszej planety. OZE to przyszłość.